Bijzondere wintersport bij de Qalipu in Canada

Witte Belevenissen
Reisbijbel_Marble_Mountain_Foto_10-Scott_Ronin-Marble_Mountain
Reis mee naar het onbekende oosten van Canada met Newfoundland and Labrador voor een bijzondere wintersport bij de First Nation Qalipu.
Tekst: Peter Daalder
Foto's: Peter Daalder, Scott Ronin/Marble Mountain, Frederik Wallace,

Bij wintersport in Canada denk je meteen aan de grote skigebieden in Alberta, zoals Banff of Jasper, of aan Quebec waar je skiet langs de machtige Saint Lawrence rivier. Voor een heel andere ervaring bezoek je het uiterste oosten van het land. Skiën in Marble Mountain, rijden op sneeuwscooters in Corner Brook, de backcountry verkennen in natuurpark Gros Morne en langlaufen op de trails van Blow me Down.

Want wil je de winter op een bijzondere plek én iets ervaren van de cultuur? Reis dan mee naar naar Newfoundland and Labrador (spreek uit met de klemtoon op làànd) waar we de First Nation Qalipu ontmoeten.

Wintersport Canada

Als je landt op Deer Lake, een vliegveld met een bescheiden landingsbaan en een aankomsthal zo groot als een flinke schuur, is duidelijk dat hier geen massatoerisme is. Het blijkt een plaats voor natuur- en cultuurliefhebbers. En als je na je reis vertrekt, is er al meteen het verlangen om hier ook in de zomer een keer rond te reizen.

Newfoundland (NL afgekort) en Labrador is vooral heel erg leeg. Het is bijna net zo groot als de Benelux en Denemarken samen, maar het heeft nog geen half miljoen inwoners. Je hebt er dus de ruimte! In de winter is de sneeuwscooter hét vervoersmiddel. Zoals wij dealers hebben van automerken, vind je enorme winkels voor de scooterrijder, inclusief warme laarzen, pakken en helmen. Er zijn autowegen, maar er is ’s winters ook een heel netwerk van wegen voor sneeuwscooters, compleet met verkeersborden en richtingaanwijzers.

Skigebied Marble Mountain

Van een afstand zie je Marble Mountain al liggen, de berg steekt behoorlijk boven de omgeving uit. Het lijkt alsof met een tondeuse baantjes zijn geschoren op de skiheuvels van het gebied. Het skigebied Marble Mountain heeft het grootste verticale verval van heel Atlantisch Canada. Jaarlijks valt er zo’n vijf meter sneeuw en er zijn 39 pistes die allemaal uitkomen bij de centrale locatie, een grote blokhut met een groot open vuur en verder veel hout voor een warme gezellige uitstraling. Het was ooit de centrale plaats voor de Canadese winterspelen en is nu een goed gebied voor je wintersport in Canada.

Vier liften brengen de skiërs naar de top van de hoogste berg Mount Musgrave, waar een communicatie- en weerstation staat. Daar heb je een prachtig panorama over oneindig heuvelland met besneeuwde bossen zo ver het oog reikt, de ijsblauwe rivier de Humber en vrij dichtbij de Appalachian Mountains, waar de grote Appalachian Trail doorheen loopt. Die begint in Georgia in het zuiden van de VS en is recent doorgetrokken tot het noorden van Newfoundland.

De beginnende skiër kan er rustig inkomen op pistes als Broadway en Country Road en kan dan verder via Old Sam en de wat lastigere Corkscrew (kurkentrekker) tot de double black-pisten Boomerang en Autobahn, die enkel bestaan uit moguls (buckels), grote ongeprepareerde sneeuwhobbels.

Sneeuwscooter Canada

Wintersport in het Canadese Newfoundland kan niet zonder een dagje op stap te gaan met een sneeuwscooter. Typisch zo’n mannending, ze kijken bij de verhuurshop zelfs een beetje gek op als zich ook een vrouw meldt. Het is een soort motorcross in de sneeuw, al zit je heel comfortabel op je machine. Deze bakbeesten kosten tussen de vijf- en twintigduizend euro, wegen 250 kilo, halen makkelijk 50-60 kilometer per uur en de topmodellen zijn uitgerust met een soort anti-hobbel-systeem, om te voorkomen dat je gelanceerd wordt.

En dan is het eigenlijk gewoon rijden. Rechts van de weg, stoppen als je een kruisende weg oversteekt, niet al te scherpe bochten proberen te maken met hoge snelheid en afstand houden. Op onze dagtocht komen we diverse mensen tegen. Die gaan boodschappen doen of op visite bij de buren. Dat kan ook met de auto, maar het is hier heel gebruikelijk om de sneeuwscooter te pakken.

De locals die ons begeleiden en de mooiste weggetjes kennen, laten zien wat je met een sneeuwscooter kunt. Enorme sprongen maken ze met de honderden kilo’s zware machines. En op de rustplaats gaat de transportkist achterop open: koffie en koek wordt tevoorschijn getoverd en even later ook de sandwiches en frisdrank.

Langlaufen Canada

De meeste Newfoundlanders die we tegenkomen zijn redelijk relaxt. Zeker de mensen van het langlaufcentrum Blow me Down. Linda Leamon, een kleine Qalipu die de scepter zwaait over het knusse restaurant, heeft voor Saint Patrick’s Day alles versierd met groen en heeft de gele spliterwten van haar soep vervangen door groene, zodat ook de soep meedoet aan de feestdag.

In totaal zijn er 42 kilometer aan gespoorde loipes voor de langlaufers en ook paden voor sneeuwschoen-lopers. In no time loop je in alle stilte tussen de zwaar besneeuwde bomen. Hun langste track is 6,5 kilometer.

Ook in het natuurpark Gros Morne zijn volop routes, waar je alleen of met een gids een dag de wildernis in kan, of je overnacht in één van de hutten dieper in het park. Veiligheid staat hier boven alles en soms sluit het park omdat er een sneeuwstorm aankomt. En omdat de weergoden op deze uithoek van de wereld vrij spel hebben, is iedereen voorzichtig als de plaatselijke weerman of -vrouw code ‘wit’ afgeeft.

Wintersport Canada chief
Wintersport Canada skigebied

Meer weten over de First Nation bewoners

De vraag wie als eerste woonde in dit gebied is nog altijd actueel.
Vikingen vestigden zich in Newfoundland en Labrador toen ze de zeeën ontdekten en op relatief korte afstand land tegenkwamen. Ook ander zeevarend volk, met name vissers uit Europa, gingen hier aan land. En Ieren wisten het eiland eveneens massaal te vinden. Dat is tegenwoordig nog te merken. Op 17 maart wordt Saint Patrick’s Day, de beschermheilige van de overwegend katholieke Ieren, uitbundig gevierd. Alles is dan groen, tot de variant van onze erwtensoep aan toe.

Maar in delen van het land woonden al de oorspronkelijke bewoners, de First Nation. Vanaf de zeventiende eeuw was het Mi’kmaqvolk aanwezig in Newfoundland en Labrador. En rondom het huidige skigebied Marble Mountain en Corner Brook woonden het Qalipuvolk (spreek uit Ha-li-bou, dat kariboe betekent).

Iets meer dan tien jaar geleden pas zijn zij erkend door de Canadese overheid. Eerder moesten de overheid, katholieke kerk en bevolking niets hebben van de Qalipu. Ze werden niet alleen als medeburgers genegeerd, ook voor hun cultuur was geen oog. Vrij recent werd bekend dat 150.000 inheemse kinderen gescheiden werden van hun familie. Ze werden geplaatst en opgevoed in katholieke internaten, die door de overheid werden gefinancierd.

Zowel de overheid als de kerk is recent diep door het stof gegaan voor deze misstand. Inmiddels zijn 23.000 Qalipu erkend, 70.000 anderen wachten daar nog op. Chief Brendan Mitchell, de gekozen leider van de Qalipu en gesprekspartner voor de overheid is heel erg tevreden met het bezoek dat de huidige Koning Charles en later ook paus Franciscus brachten aan de Qalipu. De chief en zijn medestrijders hebben een plan opgesteld dat moet leiden naar Waarheid & Verzoening, zoals dat ook in Zuid-Afrika is gebeurd.