Brazilië – Klimaat

Klimaat en beste reistijd Brazilië

Klimaat: Tropisch regenwoudklimaat (Af) rond de amazone, een savanneklimaat (Aw) op het Braziliaanse plateau, een savanneklimaat (As) in de kustregio van Recife tot Rio de Janeiro, een gematigd zeeklimaat (Cf) in het zuiden.
Gem. temp. zomer (december-januari-februari): 27°C
Gem. tem. winter (juni-juli-augustus): 21°C
Regenseizoen: geen, met uitzondering van de noordelijk kustregio tot Bahia waar het regenseizoen van mei tot augustus is
Beste reistijd: mei tot oktober voor de Pantanal, de rest van Brazilie het hele jaar door

Er is overwegend een tropisch klimaat. In hoofdlijnen valt Brazilië daarnaast in te delen in vier klimaatregio’s: de Amazone-regio in het noorden en het oosten van het land met een tropisch regenwoudklimaat, de klimaatregio van het Braziliaanse plateau, ten zuiden en ten oosten van de Amazoneregio, waar een savanneklimaat heerst, de kustregio van Recife tot Rio de Janeiro met een tropisch klimaat en tenslotte de staten Sao Paulo, Paraná, Rio Grande do Sul en Santa Catarina, waar een gematigd zeeklimaat heerst.

Omdat Brazilië ten zuiden van de evenaar ligt, zijn de seizoenen precies tegenovergesteld aan die bij ons, al zijn de verschillen tussen die seizoenen een stuk kleiner dan bij ons.

Amazone-gebied

Het Amazonegebied in het noorden en noordoosten van Brazilië kent een tropisch regenwoudklimaat. Het is zelfs het grootste gebied in de wereld met een typisch equatoriaal-klimaat.

De temperatuur is hier het hele jaar door vrij constant, tussen de 27°C en 30 °C. Voor de temperatuur maakt het niet uit of het winter of zomer is, deze seizoenen bestaan immers niet rond de Evenaar. Wel kan het in het zuidelijke deel van het amazone-gebied in de periode tussen mei en september ’s-nachts soms een aantal dagen achter elkaar erg koud zijn (tot wel zo’n 10°C) doordat de koude wind vanuit Antarctica helemaal tot in centraal Brazilië reikt. Dit fenomeen staat bekend als friagem. Extreem hoge temperaturen komen in het Amazone-gebied niet voor. Temperaturen van boven de 38° C zijn zeer uitzonderlijk.

In het Amazonegebied valt vrij veel regen met op veel plaatsen meer dan 2000 millimeter per jaar. De regen valt vooral in de namiddag. De hoeveelheid neerslag wordt bepaald door het regime van de intertropische Convergentiezone (ITCZ). Deze zone met bewolking zorgt afhankelijk van de zonnestand voor regenbuien. Het gaat er dan voornamelijk om of de natte tijd of de zeer natte tijd heerst. Afhankelijk van de ligging van de ITCZ schuift het neerslagmaximum door het oerwoud. In de tweede helft van het jaar is deze naar het noorden verdwenen en wordt het van het zuiden uit droger.

De gemiddelde vochtigheidsgraad in het amazonewoud ligt tussen de 85 en 90 procent. Bewolking zorgt ervoor dat de zon hooguit 1800 tot 2000 uur per jaar schijnt.

Zie voor een voorbeeld van dit klimaattype de klimaattabellen van Belém en Manaus

Het Braziliaanse plateau

Ten zuiden van de Amazone ligt het Hoogland van Brazilië. Hier heerst een savanneklimaat, dat vergelijkbaar is met het tropisch regenklimaat, maar dan met een duidelijke droge periode van mei tot en met september. In de droge tijd is de ITCZ ver naar het noorden geschoven en steekt de zuidoost-passaat op. Het is in deze periode iets zonniger en warmer en ’s nachts iets koeler, maar veel temperatuurverschil met de natte tijd is er niet. De temperatuur ligt het hele jaar overdag zo rond de 30°C. Wel is de luchtvochtigheidsgraad in de natte tijd een stuk hoger.

Er valt jaarlijks gemiddeld 1250 tot 1500 mm neerslag. Voor het noordoosten van de regio, voor de São Francisco riviervallei en de staat Ceará gaat dit echter niet op. Hier valt aanzienlijk minder neerslag dan in de rest van de klimaatzone, zo”n 750 mm.

Het gemiddeld aantal uren zon op het Braziliaanse plateau varieert van vijf tot zes gedurende het natte seizoen tot negen tot tien in het droge seizoen.

Zie voor een voorbeeld van dit klimaattype de klimaattabellen Iguatú (voor het relatief drogere deel van de klimaatzone) en Brasilia, Goiás en Paraná (voor de nattere zone)

Kustregio van Recife tot Rio de Janeiro

Deze lange, smalle regio, die zich uitstrekt van Recife tot Rio de Janeiro heeft een grotendeels tropisch klimaat.

In het noorden van de regio tot ongeveer de staat Bahía valt de meeste neerslag in de periode van mei tot augustus. De andere maanden zijn vrijwel droog. Ten zuiden van de staat Bahía is de droge periode de periode van november tot april, maar hier valt in bijna elke maand wel wat neerslag.

In de hele kustregio zijn de maximumtemperaturen nooit extreem hoog, al kan de combinatie van warmte en een hoge luchtvochtigheid ‘s nachts soms wat oncomfortabel zijn. Overdag waait er vaak een zeewind waardoor de temperaturen wat worden getemperd.

Ook de minimumtemperaturen zijn vrij constant en het wordt ook ’s nachts nooit echt koud.

Het aantal zonuren is gemiddeld zo’n vijf tot zes uur in de nattere periode en zes tot zeven uur in de drogere periode.

Zie voor een voorbeeld van dit klimaattype de klimaattabellen van Recife, Salvador de Bahia en Rio de Janeiro

Zuiden van Rio de Janeiro

Ten zuiden van Rio de Janeiro en dan met name in de staten Sao Paulo, Paraná, Santa Catarina en Rio Grande do Sul heerst een gematigd zeeklimaat. De seizoenen zoals winter en zomer worden zichtbaar, maar grote temperatuurverschillen worden door de aanwezigheid van de Atlantische Oceaan getemperd. Zo is het zomers gemiddeld zo”n 31 graden en “s winters zo”n 18 graden.

Neerslag valt in het zuiden gedurende het hele jaar. Gemiddeld valt er tussen de 1400 en 1900 millimeter. Ook hier kan ten gevolge van de friagem de temperatuur soms vrij snel afkoelen. Hierbij kan de temperatuur dalen van 30 graden naar net boven het vriespunt, en het kan dan zelfs sneeuwen. Meestal gaat de friagem gepaard met veel regen. Die friagemregens duren veelal drie tot vijf dagen en het regent dan aan een stuk door.

Er is gemiddeld zo’n acht tot negen uur zon per dag.

Zie voor een voorbeeld van het klimaattype van deze regio de klimaattabellen van Sao Paulo en Florianopolis.

Beste reistijd

Door de verschillende klimaten is Brazilië het gehele jaar door te bezoeken. Het uiterste zuiden van het land kan in de wintermaanden (juni tot september) wat kouder zijn en in het natuurgebied van de Pantanal kan het in de zomer (november tot februari) juist weer erg heet zijn. Bovendien valt in deze periode de meeste neerslag en om dieren te zien is juist de is droge periode (mei tot oktober) de beste tijd om een bezoek aan de Pantanal te brengen.